Translate

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα βία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα βία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2025

Η "ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ" των "ΕΘΝΙΚΩΝ ΕΥΕΡΓΕΤΩΝ"




Από  Ελενη Μαρκακη
40 λ. ·
   Η ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Περί Βαρδινογιάννηδων ... Ή πως γεννιούνται οι ..."εθνικοί ευεργέτες" ...
(Το θυμήθηκα τώρα μετά την χθεσινή τιμητική εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής για τον ένα χρόνο της αποδημίας του Βαρδή Βαρδινογιάννη, όπου ''το παρών έδωσαν οι κορυφαίοι εκπρόσωποι του πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου'', για τον ''γενναίο Κρητικό'' όπως τον αποκαλεί το ΒΗΜΑ):
Η δολοφονία του κοινοτάρχη Γιάννη Κουτσάκη.
Ο Γιάννης Κουτσάκης δολοφονήθηκε το απόγευμα της Μεγάλης Δευτέρας του 1986 σε μία ενέδρα έξω από το χωριό Πόμπια. Έτσι έκλεισε μια μακρά περίοδος αμφισβήτησης και κόντρας των κατοίκων της περιοχής με τους αδελφούς Βαρδινογιάννη. Επειδή αυτή η κόντρα είναι παλιά, είναι απαραίτητη μια βασική ιστορική αναδρομή.
Μεγάλες εκτάσεις στην περιοχή ανήκαν από τις αρχές του αιώνα στο τοπικό μοναστήρι της Οδηγήτριας.
Πρόκειται για μια περιουσία που σχηματίστηκε από αγορές, από δωρεές και κυρίως από παραχωρήσεις αυτών των εκτάσεων στο μοναστήρι από τους ιδιοκτήτες τους, λόγω των προνομίων που είχαν τα μοναστήρια επί τουρκοκρατίας.
Οι εκτάσεις αυτές είναι στην πλειοψηφία τους βοσκότοποι, έτσι το μοναστήρι τις νοίκιαζε ή τις παραχωρούσε δωρεάν σε βοσκούς για χρήση.
Το 1961 ο Νίκος Βαρδινογιάννης αγοράζει 4.400 στρέμματα, αλλά όχι από το μοναστήρι της Οδηγήτριας που είναι ο ιδιοκτήτης τους, τα αγοράζει από Σφακιανούς βοσκούς που τα χρησιμοποιούσαν και που δεν είχαν δικαιώματα αγοραπωλησίας.
Η αγοραπωλησία γίνεται θέμα στην τότε Βουλή, αλλά κουκουλώνεται.
Ένας άλλος γόνος της οικογένειας ο Παύλος Βαρδινογιάννης είναι Βουλευτής της Ένωσης Κέντρου.
Ήδη πριν επισημοποιηθεί η αγοραπωλησία χάνεται εντελώς περίεργα, κλέβεται δηλαδή από το μοναστήρι ο κώδικας της κτηματικής του περιουσίας, όπου είναι καταχωρημένες οι ιδιοκτησίες κι έτσι εξαφανίζεται το μοναδικό στοιχείο που αποδεικνύει την παρανομία.
Παρόλα αυτά επανειλημμένα το θέμα έρχεται στη Βουλή και τα συμβόλαια της αγοράς καταγγέλλονται ως άκυρα.
Λίγο αργότερα οι Βαρδινογιάννηδες στήνουν την εταιρεία ΣΕΚΑ που αγοράζει γύρω στο 1965 μετά από εικονική δημοπρασία ένα βραχονήσι στο μπάσιμο του όρμου των Καλών Λιμένων, έναντι 75 χιλιάδων δραχμών.
Βάζοντάς το υποθήκη, παίρνουν στη συνέχεια από την Αμερικανική Τράπεζα First National Bank δάνειο 36 εκατομμύρια δραχμές.
Η εταιρεία ΣΕΚΑ δημιουργείται σαν εταιρεία ανεφοδιασμού πλοίων και πράγματι η θέση είναι στρατηγική για μια τέτοια επιχείρηση. Πρόκειται για τη νοτιότερη άκρη της Κρήτης και σταθμό ανεφοδιασμού για όλη την Ανατολική Μεσόγειο.
Οι Βαρδινογιάννηδες εγκαθιστούν στην αρχή δύο δεξαμενόπλοια που χρησιμοποιούνται σαν πλωτές δεξαμενές. Όμως το 1965 μια ξαφνική κακοκαιρία σπρώχνει το ένα στην ακτή όπου προσαράζει και καταστρέφεται.
Κατόπιν αυτού αφού αγοράσουν τη βραχονησίδα στήνουν εκεί σταθερές δεξαμενές πετρελαίου και νερού.
Από τη στιγμή που οι Βαρδινογιάννηδες γίνονται νόμιμα ή παράνομα ιδιοκτήτες της περιοχής, αρχίζουν την εκστρατεία απομάκρυνσης των κατοίκων των Καλών Λιμένων από το χωριό τους, ώστε να εξασφαλίσουν τον ανάλογο έλεγχο της περιοχής.

Οι χωρικοί, όπως και σε πολλά άλλα χωριά γύρω, έχουν ήδη μπει στην τροχιά της μετανάστευσης, κι έτσι οι Βαρδινογιάννηδες έναντι ευτελών ποσών αγοράζουν μερικά σπίτια.
Αλλά οι περισσότεροι δεν πουλάνε, και τότε αρχίζει η τρομοκρατία. Καταστροφές των σπιτιών, συστηματικές απειλές με όπλα, εκβιασμοί, ατέλειωτοι δικαστικοί αγώνες, είναι το ρεπερτόριο.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι κάτοικοι υποκύπτουν και η ΣΕΚΑ αγοράζει τα σπίτια τους και τα γκρεμίζει.
Κάποιοι ελάχιστοι παραμένουν, αλλά έχουν απέναντί τους σε καθημερινή βάση απέναντι την τρομοκρατία των μπράβων του ΣΕΚΑ.

Έτσι, μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ΄70 οι Βαρδινογιάννηδες έχουν κυριαρχήσει στην περιοχή.
Όμως στις δημοτικές εκλογές του 1978 βγαίνει Κοινοτάρχης στην Κοινότητα Πηγαδάκια στην οποία υπάγονται και οι Καλοί Λιμένες ο Γιάννης Κουτσάκης.
Νέος, γύρω στα 26, σοσιαλιστής, κάποια από τις εξαιρέσεις του ΠΑΣΟΚ της εποχής εκείνης, που αποφασίζει να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, πολύ απλά αρχίζει τον πόλεμο με τους μαφιόζους που έχουν λεηλατήσει την περιοχή.
Το πρώτο του μέλημα είναι να ανοίξει ο δρόμος από τα Πηγαδάκια στους Καλούς Λιμένες.
Ο δρόμος αυτός είχε χαραχτεί το 1962 και ο απαλλοτριώσεις είχαν πληρωθεί ως το 1966. Όμως περνάει μέσα από την ιδιοκτησία της ΣΕΚΑ, που αν και έχει χρυσοπληρωθεί πουλώντας κάθε θάμνο για εκμεταλλεύσιμο δέντρο, εμποδίζει το άνοιγμα του δρόμου.
Οι μπουλντόζες έχουν σταματήσει για χρόνια στα σύνορα της ΣΕΚΑ.
Από το 1981 και μετά ο Κουτσάκης νοιώθει πως ο γενικός πολιτικός συσχετισμός τον ευνοεί.
Έτσι, προσπερνά τις απειλές της ΣΕΚΑ και τις προσπάθειες εξαγοράς του από το Σήφη Βαρδινογιάννη και αποτελειώνει το άνοιγμα του δρόμου.
Παράλληλα αρχίζει η εγκατάσταση δικτύου νερού και ρεύματος με άπειρες δυσκολίες. Τη νύχτα οι μπράβοι της ΣΕΚΑ καταστρέφουν τους σωλήνες, την ημέρα με αυτοκίνητα εμποδίζουν τις μπουλντόζες.
Αλλά τα έργα έστω και με καθυστέρηση, προχωράνε.
Είναι φανερό πως αυτά τα έργα ήταν από τα πιο απαραίτητα για να μπορέσουν οι παλιοί κάτοικοι των Καλών Λιμένων να ξαναεγκατασταθούν στο χωριό τους.
Και πράγματι το ρεύμα της επιστροφής αρχίζει, προκαλώντας πανικό στα αφεντικά της ΣΕΚΑ.
Το χειμώνα του 1985 ένα καινούριο μέτωπο προστίθεται.
Παλιοί και νέοι κάτοικοι, με τη βοήθεια του Κουτσάκη αρχίζουν να ξαναχτίζουν σπίτια στους Καλούς Λιμένες.
Η ΣΕΚΑ καρφώνει τα αυθαίρετα.
Οι μηνύσεις και οι έρευνες της Αστυνομίας πέφτουν βροχή.
Ο Κουτσάκης αναλαμβάνει την υπεράσπιση των συγχωριανών του από κάθε πλευρά.
Οι Βαρδινογιάννηδες πιέζουν το Νομάρχη Ηρακλείου Λουκάκη να διατάξει την κατεδάφιση των αυθαιρέτων.
Η απάντηση του Κουτσάκη είναι σαφής: "Το γκρέμισμα των αυθαιρέτων θα αρχίσει από το Ηράκλειο".
Κι όσον αφορά τους Καλούς Λιμένες, να γκρεμίσουν πρώτα όλα τα αυθαίρετα της ΣΕΚΑ και μια βίλα των Βαρδινογιάννηδων και μετά τα σπίτια των κατοίκων, αλλιώς..
Σε μια συνάντηση διαλόγου στα γραφεία της ΣΕΚΑ οι μπράβοι και ο ίδιος ο διευθυντής της εταιρείας ξυλοκοπούν τον Κουτσάκη.
Δεν πτοείται, το χειμώνα του 1985 μια BMW με τέσσερα άτομα προσπαθεί να του κλείσει το δρόμο και τον ρίχνει σε διπλανό γκρεμό, που ξεφεύγει.
Ο Κουτσάκης αποφασίζει να επισκεφθεί το Πάσχα του 1986 το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, στο οποίο υπάγεται διοικητικά το μοναστήρι της Οδηγήτριας.
 Θεωρεί σχεδόν βέβαιο ότι θα βρει εκεί αντίγραφα του κλεμμένου κώδικα κτηματικής περιουσίας του μοναστηριού, ώστε να αποδείξει την παρανομία της αγοράς του 1961.
Τη Δευτέρα 28 Απρίλη του 1986, Μεγάλη Δευτέρα, καθώς επιστρέφει με την οικογένειά του έξω από το χωριό Πόμπια, σε μια από τις πολλές στροφές του δρόμου, κάποιοι άγνωστοι έχουν ρίξει πέτρες στο δρόμο.
Ο Κουτσάκης σταματάει το αυτοκίνητο και δέχεται τον πρώτο πυροβολισμό.
Προσπαθεί να βγει για να πάρει το όπλο που έχει στο port baggage, ο γκάνγκστερ όμως πλησιάζει τον Κουτσάκη πυροβολώντας τον συνέχεια.
Στα τρία μέτρα τον έχει αποτελειώσει.
Οι κάτοικοι, αλλά και ολόκληρη η Κρήτη μένουν εμβρόντητοι.
Αντίθετα, οι Αστυνομικοί του χωριού αφήνουν ώρες να περάσουν μέχρι να αρχίσουν οι έρευνες για το δράση.
Μάταιος κόπος.
Όλοι οι κάτοικοι ξέρουν ποιοι είναι πίσω από τη δολοφονία του Κουτσάκη αλλά δεν είναι οι μόνοι.
Το ίδιο βράδυ φτάνει ινκόγνιντο ισχυρή αστυνομική δύναμη με πολιτικά, που μαζί με τους μπράβους της ΣΕΚΑ αναλαμβάνουν την περιφρούρηση των εγκαταστάσεων.
Οι Βαρδινογιάννηδες φοβούνται και δεν κατεβαίνουν το καλοκαίρι στη βίλα τους. Επιπρόσθετα μια εβδομάδα μετά τη δολοφονία του Κοινοτάρχη η ΣΕΚΑ βγάζει ανακοίνωση και υπόσχεται δέκα εκατομμύρια για την ανεύρεση του δολοφόνου.
Φυσικά κρατάει τα λεφτά της.
Θεωρώντας πως η αντίσταση των κατοίκων έχει καμφθεί, η ΣΕΚΑ ξαναρχίζει τη λεηλασία της περιοχής.
Ένα μήνα μετά τη δολοφονία, ετοιμάζεται να ξαναρχίσει τις γεωτρήσεις.
Η αντίδραση των κατοίκων είναι ακαριαία, διακόσια πενήντα άτομα σταματάνε τη γεώτρηση και στις 12 Ιουνίου του 1986 κάνουν δυναμική συγκέντρωση στους Καλούς Λιμένες εναντίον της ΣΕΚΑ, καταλαμβάνουν μια αποθήκη της εταιρείας και πετάνε όλο το περιεχόμενό της στη θάλασσα.
Η κατάληψη κρατάει τρεις μέρες, την αντιμετώπισή της αναλαμβάνει η ανώτερη Αστυνομική Διοίκηση όλης της Κρήτης, οι ανακρίσεις φυσικά προχωρούν αλλά δεν βρίσκουν την άκρη.
Παρόλα αυτά με επιστολή του σε δύο τοπικές εφημερίδες 30 Ιουλίου του 1986 ο Ανθυπαστυνόμος Ασφαλείας Ηρακλείου Χαριτάκης διαμαρτύρεται στον Πρωθυπουργό για "τις πολιτικές παρεμβάσεις στο έργο της Αστυνομίας που της δυσκολεύει την εξιχνίαση διαφόρων υποθέσεων".
Μεταξύ άλλων λέει: "Πρόσφατο παράδειγμα η ανθρωποκτονία εκ προθέσεως του Προέδρου των Πηγαδακίων, η εξιχνίαση του οποίου είναι ζήτημα ωρών.
Η περιοχή βοά, λύστε τα χέρια της Αστυνομίας και κλείστε τα στόματα που παραπλανούν σκόπιμα δια του Τύπου και δια των ψιθύρων την κοινή γνώμη" (Μεσόγειος, 30 Ιουλίου 1986).
Οι συγγενείς του Κουτσάκη προτείνουν στους Εισαγγελείς τον Χαριτάκη σαν μάρτυρα.
Η ανεξάρτητη δικαιοσύνη, εκτός από τυφλή είναι και κουφή.
Ο Χαριτάκης μετατίθεται.
Στις επόμενες κοινοτικές εκλογές οι κάτοικοι βγάζουν Κοινοτάρχη τον πατέρα του Κουτσάκη και αρχίζουν αμέσως οι ανώνυμες πλην έγγραφες απειλές «κάθαρμα θα πεθάνεις κι εσύ».
Εν τω μεταξύ η ΣΕΚΑ αρχίζει να σέρνει ξανά τους κατοίκους των Καλών Λιμένων στα Δικαστήρια για καταπατητές.
Οι κάτοικοι υπομένουν, υποφέρουν και σωπαίνουν, οι ρουφιάνοι είναι παντού».
Πηγή :περιοδικό «Post»-1991
* 39 χρόνια έχουν περάσει από τη δολοφονία του κοινοτάρχη Γιάννη Κουτσάκη που δεν εξιχνιάστηκε ποτέ ...
**Η 2η φωτο είναι από ρεπορταζ του Ριζοσπάστη στις 23 Οχτώβρη 1983 στην περιοχή Καλών Λιμένων του Ηρακλείου




Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2025

Πολυτεχνείο και ΚΚΕ: Η αλήθεια για το Φύλλο 8 της Πανσπουδαστικής #ντοκουμέντα

 


#ντοκουμέντα Πολυτεχνείο και ΚΚΕ: Η αλήθεια για το Φύλλο 8 της Πανσπουδαστικής
Υπό το καθεστώς της χούντας Ιωαννίδη, το φοιτητικό κίνημα, που από τις αρχές του 1972 βρίσκεται σε διαρκή άνοδο, αρχίζει πάλι να βιώνει ακόμα πιο άγρια καταστολή, συλλήψεις, προσαγωγές, φυλακίσεις και ανελέητα βασανιστήρια.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το Γενάρη του 1974, εκδίδεται ένα έγγραφο που έμελλε να χρησιμοποιηθεί τις επόμενες δεκαετίες μέχρι και σήμερα, στη ρητορική, την πολιτική, τις εντυπώσεις και τον αντίλογο απέναντι σε αγώνες και αποδεδειγμένες μάχες.
Η αναφορά στο συγκεκριμένο έντυπο που υποτίθεται πως “αποδεικνύει” ότι η ΚΝΕ και κατ’ επέκταση το ΚΚΕ κατήγγειλε ολόκληρη την κατάληψη και εξέγερση του Πολυτεχνείου ως έργο πρακτόρων της ΚΥΠ και ότι δεν την θεωρεί την ύψιστη μάχη του φοιτητικού κινήματος, έχει αποκτήσει μυθικές διαστάσεις.

Είναι γεγονός πως ο μύθος γύρω από το Φύλλο 8 της Πανσπουδαστικής χρησιμοποιήθηκε της τελευταίες δεκαετίες με διάφορες παραλλαγές από όλα σχεδόν τα κόμματα του κοινοβουλίου, την εξωκοινοβουλευτική αριστερά, τον αστικό τύπο ακόμα και την ακροδεξιά.

Αυτή είναι η ιστορία και η αλήθεια για το Φύλλο 8 της Πανσπουδαστικής.

Απ' το κανάλι Modern Polemics

***************


Το πρωτοσέλιδο του περίφημου φύλλου της «Πανσπουδαστικής»
Και να που ξέθαψαν πάλι την προβοκάτσια με την «Πανσπουδαστική Νο8».

Δίπλα λοιπόν στα όσα γράφουν και διαδίδουν οι λογής - λογής «ομάδες» και μηχανισμοί, από φασιστοειδή μέχρι αυτοαποκαλούμενους «αντιεξουσιαστές», «κολλάνε» και ορισμένα ΣΥΡΙΖΑίικα Μέσα, που ανέσυραν τις αθλιότητες περί «Πανσπουδαστικής Νο8» (η εφημερίδα της Αντι-ΕΦΕΕ, φοιτητική αντιδικτατορική οργάνωση στη συγκρότηση της οποίας πρωτοστάτησε η ΚΝΕ), αναμασώντας την αθλιότητα ότι το ΚΚΕ και η ΚΝΕ κατήγγειλαν ως προβοκάτσια της Ασφάλειας την κατάληψη του Πολυτεχνείου.

Ποια είναι η πραγματικότητα;

Πρώτον, η «Πανσπουδαστική» φύλλο με αριθμό 8, με ημερομηνία Γενάρης - Φλεβάρης 1974 (και όχι όπως πολλές φορές λέγεται, ότι κυκλοφόρησε τις μέρες της εξέγερσης), χαιρέτιζε την εξέγερση του Πολυτεχνείου και κατήγγειλε από το πρωτοσέλιδό της το έγκλημα της δικτατορίας στο Πολυτεχνείο, είχε τα ονόματα των νεκρών και καλούσε τον λαό να τους τιμήσει, βαδίζοντας πιο αποφασιστικά στο δρόμο της αντιδικτατορικής πάλης.

Δεύτερον, η περιβόητη καταγγελία, που δημοσιεύεται στο εσωτερικό του συγκεκριμένου φύλλου, είναι ανακοίνωση της Επιτροπής Κατάληψης του Πολυτεχνείου, αναφέρεται σε δράση προβοκατόρων και απόπειρά τους να εισβάλουν στο Πολυτεχνείο και αποτελεί απάντηση στη συκοφαντική ανακοίνωση της δολοφονικής ΕΣΑ για το Πολυτεχνείο. 

Το ότι η χούντα επιχείρησε να χτυπήσει το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα και την εξέγερση του Πολυτεχνείου, εκτός από την άμεση καταστολή, στέλνοντας και προβοκάτορες - ασφαλίτες, δεν μπορεί να είναι κάτι που να αμφισβητείται.

Τρίτον, τον ρόλο που έπαιξαν η ΚΝΕ και το ΚΚΕ στην εξέγερση και στην κατάληψη του Πολυτεχνείου, όπως και γενικότερα στην αντιδικτατορική δράση, μαρτυρούν τα εκατοντάδες βασανισμένα, φυλακισμένα και εξορισμένα στελέχη και μέλη του Κόμματος.

 Οποιος προσπαθεί να το αμφισβητήσει, μόνο γελοιότητες μπορεί να γράψει. Αλλωστε, από την πρώτη στιγμή του ξεσηκωμού του Πολυτεχνείου, το ΚΚΕ και η ΚΝΕ πήραν ξεκάθαρη θέση, τον χαιρέτισαν και τον υποστήριξαν (Ανακοίνωση του ΠΓ, 15/11/73)

Στελέχη και μέλη τους έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην οργάνωση του αγώνα, δίνοντας μάχη για τον προσανατολισμό και το περιεχόμενό του, ενάντια και στους ελιγμούς της χούντας, ενώ οι κομματικές δυνάμεις πρωτοστάτησαν στο κρίσιμο ζήτημα, να υπάρξει ενεργή, μαζική υποστήριξη από το εργατικό κίνημα. Το ίδιο έγινε και από τον ρ/φ σταθμό του Κόμματος από το εξωτερικό.

Τέταρτον, είναι επίσης γεγονός ότι στην πρώτη Συντονιστική Επιτροπή Κατάληψης του Πολυτεχνείου τα μέλη της ΚΝΕ και της Αντι-ΕΦΕΕ απέκτησαν πλειοψηφία. Εδώ είναι που τα επιχειρήματά τους έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με τη λογική. Είναι άραγε δυνατόν να πλειοψηφείς στην επιτροπή μιας κατάληψης που καταγγέλλεις ως προβοκάτσια, και μάλιστα εκ των υστέρων, 3 μήνες μετά;

Τέτοιες «επετειακές» αθλιότητες στοχεύουν κυρίως στις νεότερες γενιές, για να υπονομεύσουν τη συνάντησή τους με το ΚΚΕ και την ΚΝΕ, τη συμμετοχή τους στην αντιιμπεριαλιστική πάλη, που είναι σήμερα επιτακτική ανάγκη. Δυστυχώς για εκείνους, το μελάνι τους δεν μπορεί να βρωμίσει την ιστορική αλήθεια. 
Απλά επιβεβαιώνουν ότι στο πρόσωπο του ΚΚΕ και της ΚΝΕ βλέπουν τον βασικό κίνδυνο για το σάπιο σύστημα που υπερασπίζονται...

Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2025

Να δούμε τα γεγονότα της Κρήτης μέσα από τη ''ματιά'' του Νίκου Καζαντζάκη;

 


Konstantinos Mpourxas

2 ώρ.·

Να δούμε τα γεγονότα της Κρήτης μέσα από τη ''ματιά'' του Νίκου Καζαντζάκη;
Όλους θα τους ακούσουμε αυτές τις μέρες — απ’ τη μεριά των κρατούντων και των αστικών ΜΜΕ — να εντοπίζουν αιτίες, να προτείνουν λύσεις… κι όλα, όπως συνήθως, θα παραμείνουν όπως έχουν, μέχρι το επόμενο μακελειό.
Κι όμως, τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο.
Όλα μπορεί να τα διορθώσει ο άνθρωπος προς το καλύτερο — αρκεί να το προσπαθήσει κι αρκεί να πολεμήσει τις αιτίες που τα δημιουργούν !
Ο Νίκος Καζαντζάκης, ο μεγάλος αυτός Κρητικός, υπήρξε παρών σε μια τέτοια μεγάλη μάχη:
τη μάχη του ανθρώπινου είδους με την αμορφωσιά, τις προλήψεις, τον αναλφαβητισμό, τις δεισιδαιμονίες, τις θρησκευτικές προκαταλήψεις, τις εθνικιστικές έριδες, τις βεντέτες και χίλιες δυο άλλες καταστάσεις που εμπόδιζαν τον άνθρωπο να σηκωθεί απ’ τα τέσσερα πόδια στα δύο και να κοιτάξει τον Ήλιο κατάματα.
Όχι!
Αυτή η μάχη δεν δόθηκε ποτέ στην Κρήτη από την εδώ αστική εξουσία — κι αυτός είναι ο λόγος που βλέπουμε και σήμερα όσα βλέπουμε.
Ο Νίκος Καζαντζάκης ήταν παρών σε μάχες, αλλά σε μια άλλη χώρα.
Έζησε για δύο χρόνια στη νεοσύστατη τότε Σοβιετική Ένωση, λίγα μόλις χρόνια μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, παρακολουθώντας από κοντά τις προσπάθειες της πρώτης λαϊκής εξουσίας και του πρώτου εργατικού κράτους στον κόσμο να ανυψώσει τον άνθρωπο και την κοινωνία !
«Από το 1925 έως το 1930 πήγα τρεις φορές στη Σοβιετική Ρουσία κι έμεινα συνολικά δύο χρόνια, γυρίζοντας από το Μινσκ ως το Βλαδιβοστόκ κι από το Μούρμανσκ ως την Μπουχάρα και το Εσματζίν», έγραφε ο Καζαντζάκης.
Όσα βλέπει και ζει σ’ αυτά τα ταξίδια τον εντυπωσιάζουν και τα καταγράφει, παίρνοντας θέση στη μεγάλη διαπάλη ανάμεσα στους δύο κόσμους:
τον κόσμο της προόδου και τον κόσμο της καθυστέρησης.
«Λέω την αλήθεια όπως την είδαν τα μάτια μου.
Η στιγμή που περνούμε είναι τόσο κρίσιμη, που κάθε ψευτιά ή αποσιώπηση της αλήθειας θα ήταν ατιμωτική.» έγραφε
Ο Καζαντζάκης εντυπωσιάζεται από την προσπάθεια εξάλειψης του αναλφαβητισμού, από τη στάση του σοσιαλιστικού κράτους απέναντι στις εθνότητες, από την προσπάθεια να γίνει η επιστήμη προσιτή στο λαό — και φυσικά από το ίδιο το σοβιετικό σχολείο.
«Όλες μας οι ελπίδες, μου έλεγαν συχνά, κρέμονται από τη μόρφωση του λαού.
Ο φωτισμός του λαού, που για όλα τα αστικά κράτη είναι ο μεγάλος κίνδυνος,
για μας είναι η μόνη σωτηρία.»
Γι’ αυτό, μια από τις πρώτες φροντίδες των μπολσεβίκων ήταν να μάθουν ανάγνωση και γραφή στα εκατομμύρια των αναλφάβητων.
Συστάθηκαν χιλιάδες σύλλογοι με τον τίτλο «Κάτω οι αναλφάβητοι!», που γύριζαν από χωριό σε χωριό, μάθαιναν γράμματα στους κατοίκους και τους ανέθεταν να διδάξουν άλλους.
Φοιτητές, δάσκαλοι, εργάτες, υπάλληλοι — όλοι συμμετείχαν.
Ξέσπασε μια ιερή σταυροφορία ενάντια στον αναλφαβητισμό.
Εγραφε ο Καζαντζάκης «Ένας φίλος μου, ανώτερος υπάλληλος του Κομισαριάτου Υγιεινής, με πήγε απόψε να παρακολουθήσω μια εντελώς πρωτότυπη διαφωτιστική προπαγάνδα.
Μια μεγάλη αίθουσα κοντά σ’ ένα εργοστάσιο, γεμάτη εργάτες κι εργάτριες...
Ξάφνου πέρα η αυλαία άνοιξε: αίθουσα δικαστηρίου. Ένα μακρύ τραπέζι σκεπασμένο με κόκκινο πανί, καθίσματα υψηλά, κόκκινα, και στους τοίχους οι εικόνες του Λένιν, του Μαρξ και της Ρόζας Λούξεμπουργκ.
Ο φίλος μου μου εξηγούσε:
— Είναι τα δικαστήρια της Υγιεινής. Θα δείτε ένα δράμα να παίζεται.
Τώρα θα ’ρθουν οι τρεις δικαστές, ο εισαγγελέας κι οι συνήγοροι — όλοι γιατροί και γιατρίνες που, άμα τελειώσει η δουλειά τους το βράδυ, αναλαμβάνουν να παριστάνουν μπροστά στους εργάτες και τους χωρικούς ορισμένα έργα για να διαφωτίσουν το λαό και να τον κάνουν να προφυλάγεται από διάφορες αρρώστιες.
Όλοι τούτοι οι εργάτες κι οι εργάτριες ήρθαν εδώ, όχι για να δουν απλώς και να περάσει η ώρα τους, μα για να κρίνουν, να επέμβουν στο δράμα, να βγάλουν απόφαση. Είναι οι ένορκοι.
Τη στιγμή εκείνη μπήκαν οι τρεις δικαστές — γιατροί, ο εισαγγελέας κι οι δικηγόροι. Ο πρόεδρος χτύπησε το κουδούνι· η δίκη άρχιζε.
Ήρθε ο κατηγορούμενος — ένας εργάτης που παντρεύτηκε, μετέδωσε αρρώστια στη γυναίκα του κι εκείνη πέθανε στη γέννα. Χλωμός, ντροπιασμένος, ομολόγησε το σφάλμα του και ζητούσε επιείκεια.
Ήρθε η πεθερά του, μια ψηλή εργάτρια, αντρογυναίκα, απάγγειλε δριμύ κατηγορητήριο και ζήτησε να καταδικαστεί ο φονιάς της θυγατέρας της.
Ήρθαν οι μάρτυρες, μίλησε ο εισαγγελέας, αγόρευσαν οι δικηγόροι.
Το ακροατήριο παρακολουθούσε με αγωνία· συμφωνούσαν, διαφωνούσαν, μοιράζονταν οι γνώμες. Το δράμα τούτο δεν ήταν ψεύτικο παιχνίδι φαντασίας, μα ζωντανό, παρμένο απ’ τη βασανισμένη ζωή τους.
Η διαδικασία τελείωσε. Ο πρόεδρος υπέβαλε τα ερωτήματα στους ενόρκους, σε όλο το ακροατήριο:
α) Είναι ένοχος ο κατηγορούμενος γιατί, πριν παντρευτεί, πήρε αρρώστια;
— Οι άντρες φώναζαν: Όχι!
— Οι γυναίκες, αποφασιστικά: Ναι!
β) Είναι ένοχος γιατί, πριν γιατρευτεί, παντρεύτηκε και μετέδωσε την αρρώστια;
— Όλοι, άντρες και γυναίκες, αποκρίθηκαν: Ναι!
γ) Υπάρχουν ελαφρυντικά;
Δέκα λεπτά βάσταζε, όλο πάθος, η σύσκεψη για να δοθεί απάντηση.
Οι γυναίκες ανήλεες — κάθε μια ίσως συλλογούμενη τις δικές της δυστυχίες — δεν δέχονταν ελαφρυντικά.
Οι άντρες ήταν πιο επιεικείς· έλεγαν πως, αφού μετάνιωσε, πρέπει να συχωρεθεί.
— Θα τον συχωρούσα, φώναξε μια γριά εργάτισσα σηκώνοντας το χέρι, αν η μετάνοιά του ανάσταινε την πεθαμένη γυναίκα!
Η κραυγή αυτή της γριάς νίκησε.
Όταν πια εξεδόθηκε η καταδικαστική απόφαση και διαλύθηκε η συνεδρία, όλα τα πρόσωπα ήταν ξαναμμένα· όλες οι ψυχές είχαν ζήσει, φρίσσοντας, το τρομερό καθημερινό δράμα.
Ο γιατρός που παρίστανε τον πρόεδρο του δικαστηρίου μού είπε:
— Μεγάλη είναι η επιτυχία της προπαγάνδας τούτης. Περισσότερο απ’ τη διάλεξη, τον κινηματογράφο ή το βιβλίο, επιδρά και φωτίζει το λαό.
Έχουμε απαρτίσει ειδικό ρεπερτόριο από γνωστά έργα που διασκευάσαμε κι απλοποιήσαμε: την Πόρνη του Μαργκερίτ, τους Συφιλιδικούς του Μοπασάν, τους Βρικόλακες του Ίψεν κ.λπ.
Άλλα πάλι είναι απλοϊκά πρωτότυπα έργα που σκοπό έχουν να διαφωτίσουν τους εργάτες και τους χωρικούς για τα ολέθρια αποτελέσματα της φθίσης, του αλκοολισμού, της μαλάριας και της ακαθαρσίας.
Βλέπετε, κάνουμε ό,τι μπορούμε για να χύσουμε λίγο φως και να δώσουμε λίγη ευτυχία στο λαό. Θα θέλαμε το φως τούτο να ’ταν αφθονότερο, η εξέλιξη γοργότερη, η σωτηρία πιο κοντά μας.
Μα πάντα έτσι — με αγώνα, πολύ σιγά — προχωράει το φως...
Μεσάνυχτα ακόμα, προχωρούσα με το φίλο μου στους χιονισμένους δρόμους και τον άκουγα να μου εξιστορεί την οργάνωση και τη δράση του Κομισαριάτου της Υγιεινής.
Απέραντη είναι η Ρουσία κι ο λαός μας βυθισμένος στην αμάθεια και στην πρόληψη.
Σας αναφέρω δυο γεγονότα για να δείτε:
— Το 1923 ανακαλύψαμε, σε μια γωνιά της Σιβηρίας, μια άγνωστη φυλή, τέλεια απομονωμένη. Το νερό το χρησιμοποιούσαν μόνο για να πίνουν· ποτέ για να πλένουν το σώμα. Ο πρώτος που λούστηκε, πέθανε. Κι όλη η φυλή αναθεμάτισε τα κακά δαιμόνια που τους φέρναμε.
— Σε πολλά χωριά, οι μουζίκοι, όταν μετοικούν ή ταξιδεύουν, παίρνουν μαζί τους ψείρες για φυλακτό. Πιστεύουν πως τα φρικτά αυτά παράσιτα ενσαρκώνουν τα πνεύματα των προγόνων.»
Όλες αυτές οι εμπειρίες του Νίκου Καζαντζάκη από τη διετή του παραμονή στη Σοβιετική Ένωση είναι καταγεγραμμένες στο βιβλίο του
«Ταξιδεύοντας: Ρουσία»,
ένα έργο που αξίζει να αναζητήσει και να διαβάσει κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος.
Διαβάζοντάς το, μπορεί να κατανοήσει πώς ξεκίνησε η Σοβιετική Ένωση και πώς κατάφερε σε λιγα μολις χρόνια να ανεβάσει το λαό της σε αξιοζήλευτα, για τον παγκόσμιο πολιτισμό, επίπεδα.
Διαβάζοντάς το και μέσα από τις σκέψεις του Καζαντζάκη καταλαβαίνει κανείς πως τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο για τον άνθρωπο — αρκεί αυτός να θελήσει να αποτινάξει βάρβαρες αντιλήψεις αιώνων, να σηκωθεί στα δύο του πόδια και να κοιτάξει τον Ήλιο κατάματα.
Όμως για να συμβεί αυτό, θα ήταν δύσκολο — για να μην πούμε αδύνατο — αν ο άνθρωπος δεν φρόντιζε να εχει δίπλα του συμπαραστάτη και την κατάλληλη πολιτική εξουσία και το κατάλληλο κράτος !
Γιατί, όπως αποδείχτηκε όλα αυτά τα χρόνια, η αστική εξουσία στην Ελλάδα και το αστικό ελληνικό κράτος όχι μόνο απέτυχαν οικτρά να καλλιεργήσουν τη γνώση, την ανθρωπιά και τη συλλογικότητα μέσα στην κοινωνία αλλά ούτε καν ενδιαφέρθηκαν γι’ αυτό.
Μάλλον για το αντίθετο ενδιαφέρθηκαν και βλέπουμε όλα αυτά που βλέπουμε σήμερα, κι οχι μόνο στην Κρήτη !
Ενα είναι σίγουρο !
Μόνο με τον λαό στην εξουσία και ενα λαικο κράτος συμπαραστάτη ολη αυτή η κοινωνική καθυστέρηση θα γίνει παρελθόν και ο άνθρωπος θα ζήσει σαν άνθρωπος !!
(Αποσπάσματα της ανάρτησης είναι απο παλιότερα φύλλα του Ριζοσπάστη Περισσότερα για την παρουσία του Καζαντζάκη στην Σοβιετική Ενωση και τα γραπτά του στα λινκ του Ριζοσπάστη στα σχόλια ! ) @ακόλουθοι
RIZOSPASTIS.GR
www.rizospastis.gr

www.rizospastis.gr

RIZOSPASTIS.GR
www.rizospastis.gr

www.rizospastis.gr